Πέραν από τις όποιες επιφυλάξεις που μπορεί να έχει κάποιος για το PSI+ σε ότι αφορά την εξέλιξη του ελληνικού χρέους (το 2020 προβλέπεται κάτω απόιδανικές συνθήκες να είναι το … ίδιο με αυτό του 2009, δηλαδή στην προ ΠΑΣΟΚ-καταστροφική- εποχή), οφείλουμε να εξετάσουμε τι ακριβώς παίχτηκε σε διεθνές επίπεδο τον τελευταίο χρόνο.
Όλα ξεκίνησαν τον Οκτώβριο του 2010 στο Ντοβίλ. Η Ανγκελα Μέρκελ παρουσίασε στον Νικολά Σαρκοζί το γερμανικής έμπνευσης (Σόιμπλε) σχέδιο συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα (Private Sector Involvement ή PSI από τα αρχικά) στο κόστος διάσωσης των κρατών της ευρωζώνης. Υπό τις απειλές της γερμανίδας καγκελαρίου, o Σαρκοζί πείστηκε ( για την ιστορία απλά αναφέρουμε ότι ο Γάλλος πρόεδρος συναίνεσε στο PSI όταν η Ανγκελα Μέρκελ του έδειξε το σχέδιο αποχώρησης της Γερμανίας από το ευρώ, αν η πρότασή της δεν γινόταν αποδεκτή).
Η Γερμανία και η συρόμενη υπ’ αυτήν Ευρώπη ,λοιπόν, εναντίον των αγορών, θα ήταν το πρώτο «ανάγνωσμα» αυτής της απόφασης.
Με την μετέπειτα οπισθοχώρηση της Γερμανίας,έναν χρόνο αργότερα, στα τέλη του 2011, όταν και κατάλαβε ότι το PSI προκαλεί αναστάτωση στις αγορές και δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από αυτά που φιλοδοξεί να λύσει στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, ο κάθε παρατηρητής θα μπορούσε να σημειώσει στο αντίστοιχο «κουτάκι» το σημείο 2! Δηλαδή πλήρη επικράτηση των αγορών!
Είναι όμως έτσι; Για να συμπεράνει κάποιος με σοβαρότητα την πραγματική εξέλιξη αυτής της «σύγκρουσης», θα πρέπει να εξετάσει όλες τις συμπερασματικές παραμέτρους.
Η Ε.Ε (η Γερμανία δηλαδή στην ουσία, όπως -πολύ κακώς- έχουν διαμορφωθεί οι «συνθήκες» στο Ευρωπαικό οικοδόμημα) επέμεινε στην εφαρμογή του PSI, τουλάχιστον σε ότι αφορά την Ελλάδα (το … «πείραμα», η «Ιφιγένεια» και το «σκιάχτρο», όπως εξ αρχής -2009- την έχουμε ονομάσει μέσα από τα άρθρα μας), επικαλούμενοι το υπέρογκο χρέος και την αδυναμία ελέγχου των ελλειμμάτων.
Ετσι, η χώρα μας απέκτησε μια …παγκόσμια «μοναδικότητα» , που επιβεβαιώνει τους χαρακτηρισμούς μας όταν ξεκινούσε αυτή η καταστροφική περιπέτεια το 2009.
Με την «επιτυχία» του PSI, λοιπόν, το ιστορικό προηγούμενο καταγράφηκε, με ότι σημαίνει αυτό για την ιστορική εξέλιξη αυτής της σύγκρουσης, μεταξύ δηλαδή πολιτικών και αγορών.
Βέβαια σε αυτό το σημείο οφείλουμε να ξεκαθαρίσουμε ότι στη σκοτεινή πλευρά αυτής της σύγκρουσης οι «αντίπαλοι» δεν είναι οι ίδιοι, καθώς οι αγορές αντικαθιστώνται από διεθνή γεωπολιτικά συμφέροντα, και μια μετάλλαξη τόσο της παγκόσμιας οικονομίας, όσο και της Δυτικής κοινωνίας όπως την γνωρίσαμε στα μεταπολεμικά χρόνια, αλλά αυτό είναι ένα … άλλο θέμα, που ξεφεύγει από το χρηματοπιστωτικό μικροσκόπιο της σημερινής μας ανάλυσης.
Με την «επιτυχία» , λοιπόν, του PSI+ , οι τράπεζες-ασφαλιστικά ταμεία- φυσικά πρόσωπα και όλοι οι άλλοι κάτοχοι ελληνικών ομολόγων (ακόμα και οι μικρο-κάτοχοι, αποκλειστικά Έλληνες πολίτες, που έβλεπαν την εξασφάλιση των αποταμιεύσεων τους μέσα από τα κρατικά ομόλογα, γεγονός που προκαλεί απορίες, αν όχι υποψίες, καθώς η απόφαση αυτή του κ. Βενιζέλου μηδενίζει την όποια μελλοντική προσπάθεια της χώρας μας για εσωτερικό δανεισμό και την καθιστά απόλυτα εξαρτημένη από τον εξωτερικό δανεισμό, με ότι σημαίνει αυτό..), αποδέχθηκαν τη μείωση της αξίας των ομολόγων τους κατά 53,5%.
Όλοι λοιπόν, εκτός από τα κράτη της ευρωζώνης, το ΔΝΤ και την ΕΚΤ… (και μερικές ακόμα περιπτώσεις, για τις οποίες οφείλει ο κ. Βενιζέλος να εξηγήσει στον Ελληνικό λαό τους λόγους της εξαίρεσης τους από το «κούρεμα» . Να εξηγήσει τα … ανεξήγητα!)
Οι «κουρεμένοι» κάτοχοι ελληνικών ομολόγων για το υπόλοιπο ποσό πήραν το 15% σε διετή ομόλογα του ευρωπαϊκού ταμείου EFSF (που ισοδυναμούν με μετρητά αφού μπορούν να τα πουλήσουν ανά πάσα στιγμή στην ονομαστική τους αξία) και το υπόλοιπο 31,5% σε ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, που λήγουν μετά από 10-30 χρόνια.
Ο πρωθυπουργός κ. Λουκάς Παπαδήμος δήλωσε ότι κατ΄αυτό τον τρόπο αφήσαμε πίσω μας το δίλημμα ευρώ ή δραχμή. Είναι όμως έτσι; Η σωστή έκφραση πιθανώς θα ήταν «Προσωρινά αφήσαμε πίσω μας το δίλημμα ευρώ ή δραχμή»!
Γιατί όπως είπαμε ,με την ανταλλαγή των ομολόγων οι ιδιώτες πιστωτές πήραν ομόλογα με ημερομηνία λήξης από το 2023.
Ως τότε θα λήγουν μόνο ομόλογα του λεγόμενου επίσημου τομέα, δηλαδή των κρατών της ευρωζώνης, του ΔΝΤ ή της ΕΚΤ. Ως εκ τούτου πλέον σε περίπτωση που η χώρα βρεθεί σε αδυναμία πληρωμής ομολόγων, η παραμονή της στην ευρωζώνη θα εξαρτάται αποκλειστικά από τις διαθέσεις των ευρωπαίων εταίρων μας.
Εντός τειχών λοιπόν οι όποιες διεργασίες σε ότι αφορά την σημερινή και μελλοντική κοινωνικο- οικονομική μορφή του ευρωπαικού οικοδομήματος.
Άρα οι όποιες αποφάσεις λαμβάνονται μόνο από τους πολιτικούς και όχι από τις αγορές!
Αν συνυπολογίσουμε και την πλουσιοπάροχη παροχή ρευστότητας (1 τρισ ευρώ!) της ΕΚΤ προς τις ευρωπαικές τράπεζες, με σκοπό την «βοήθειά» τους στην πλατφόρμα της αγοράς ομολόγων των υπολοίπων πληγωμένων -και μη- ευρωπαικών οικονομιών, (γεγονός για το οποίο έχουμε κάποιες σοβαρές επιφυλάξεις ως προς την οδό η οποία επιλέχθηκε), τότε καταλήγουμε στο να αναθεωρήσουμε το σημείο 2 που είχαμε θέσει στην αρχή ως αποτέλεσμα του «αγώνα» πολιτικοί- αγορές.
Βέβαια θα ήταν λανθασμένο να συμπεράνουμε ότι σε αυτό το «παιχνίδι» κυριάρχησε το σημείο 1, δηλαδή οι πολιτικοί.
Ο λόγος είναι τα CDS, τα οποία ενεργοποιήθηκαν. Οι πολιτικοί θα επιθυμούσαν να μην είχαν πληρωθεί τα CDS, έτσι ώστε όσοι έπαιξαν ποντάροντας στη χρεοκοπία να είχαν «καεί». Με αυτό τον τρόπο θα αφαιρούσαν από τις αγορές το κυρίαρχο εργαλείο κερδοσκοπίας.
Όμως τελικά επικράτησε η άποψη ότι η χρήση των CDS είναι διττή. Από τη μία αποτελούν εργαλεία κερδοσκοπίας των αγορών και μέσα πίεσης προς τους πολιτικούς, από την άλλη όμως αν δεν πληρώνονταν τα CDS τότε δεν θα εξυπηρετούσαν τον βασικό σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκαν, δηλαδή την ασφάλιση των ομολόγων. Κάτι τέτοιο θα είχε ως αποτέλεσμα την άνοδο του κόστους του δανεισμού για τις χώρες της ευρωζώνης.
Γεγονός που θα έπληττε τις προσπάθειες των πολιτικών να μειώσουν τα ελλείμματα.
Άρα το τελικό αποτέλεσμα θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε με το σημείο Χ.… Ισοπαλία!